Paure Brau!
- Article du Lundi 16 mai 2011
A las molhèrs de Tolosa.
Maurèl coma’n jaiet, uèlh lusent, pel sedós,
Les nasics alandats, las còrnas folejairas,
Dintrèt, tal un lambret, demest les matadors
Flocats, del cap als pès, de colors lugrejairas.
E, s’arrestant còp sec, brandisquèt le moscalh,
Cabussegèt un chic en gaitant les badaires,
Puèi polsèt un braulhet enrabiat e secalh,
Que me torrèt la sang e tremolèt les aires.
“Ont som? qué me volètz? semblava dire’l brau?
“Son nascut per laurar, viure al sen del campèstre,
“E me tròbi tancat, sens pariu, dins un trau’,
“Per grépia’l ponchador, le mataire per mèstre!”
Dus chavals annadits, suls uèlhs un tampador,
L’esquinal ondrejat d’un matatruc picaire,
Damòran, arrucats dins le rond sagnador,
Que le taure en tumant les espanse, pecaire!
Forratejat per l’un, per l’autre entrequejat,
Le brau, estabosit, gimba de cada caire,
Mentre que le moret, vint còps cornassejat,
Dins un nilhet mortal fa s’adius a son fraire.
L’uèlh clucat per totjorn e le ventre alandat,
De son mor, bardissat de pissam e de bosa,
Sembla lepar la sang que son còs a rajat!
E venes gaitar ‘quò, Tu! molhèr de Tolosa!
Le fardoès, ranquejant e arrossegant le bast,
Laissa le taure sol tumar mantèls e velas,
S’entemenar’ls anquièrs, las patèlas a l’ast,
En braulhant de malor, de bistòrt las cirvèlas.
Es ragent de susor, de sang, e ça que la
Fa fúger sos borrèus, amb el venguts d’Espanha;
Un sol, mascarat d’òr, que vòl pas recular,
Es perçat pel pansilh e sougatit sens canha.
Tomba sens ben ni mal... e patan de las mans!
Le brau lèva le cap e quetejant, escota:
Perqué tot aquel brut, se demanda’l pauràs?
I comprenes pas res? ieu tanpauc, l’ase fota!
Chut! sonan a matar! le taure’s afalcat,
Fonhariátz un coget al fons de sa nasica;
Ronfla coma’n pissòl de font engargassat
E brandís les inquets en ausint la musica.
Le mataire, polit coma’n rei de carton,
Saganha sens pietat, puèi mata le romiaire,
Que biroleja’n pauc en braulhant de malor,
Pèi pèrnabat, sagnós, les quatre fèrs en l’aire,
L’uèlh clucat per totjorn e l’espic alandat,
De son mor, bardissat de pissam e de bosa,
Lepa, tanben, la sang que son còs a rajat!...
E pòdes gaitar ‘quò, Tu! molhèr de Tolosa.